Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Αναρτήσεις

Προβολή αναρτήσεων από 2015

Άνθρωποι, διηγηθείτε την ιστορία σας...

Μια μέρα βρίσκομαι στο βιβλιοπωλείο να θαυμάζω το ουράνιο τόξο που ξεπροβάλλει από το ράφι της Αστάρτης. Είχα ψαχουλέψει και άλλες φορές με τα ακροδάχτυλα το φάσμα των χρωμάτων, μπας και βρω εκεί μέσα τον αγαπητό Ίταλο Καλβίνο. Αυτή τη φορά όμως είχα πειστεί ότι δεν είχα να περιμένω τίποτα άλλο πέρα από οπτική ευχαρίστηση και κίνησα να φύγω χωρίς βιβλίο στα χέρια μου, ανατρέχοντας νοερά στα αδιάβαστα που με περίμεναν στο σπίτι, ώσπου το βλέμμα μου “τσακίστηκε” στον όρθιο και δυσδιάκριτο τίτλο της λαδί απόχρωσης!

Εξομολογήσεις ενός Άγγλου βιβλιοφάγου

Ο Τόμας Ντε Κουίνσι (Thomas De Quincey, 1785-1859) έγινε γνωστός κυρίως για το βιβλίο του “ Οι εξομολογήσεις ενός Άγγλου οπιοφάγου” . Εκτός από οπιοφάγος υπήρξε και βιβλιοφάγος, και αυτές οι συνδηλώσεις εξάρτησης που υπονοούνται, γαληνεύουν την καρδιά κάθε αναγνώστη που αναγνώρισε κάποτε στον εαυτό του σημάδια ενός έντονου ψυχικού μαρτυρίου. Γιατί αν το όπιο καταπράυνε τους σωματικούς του πόνους, τα βιβλία αποτέλεσαν την ασπίδα της ψυχικής του υγείας, παρά την εξαρτησιογόνο διάθεση που αμφότερα τα σκευάσματα περιείχαν.

JJ Blues

Απ' όλα τα λογοτεχνικά ρεύματα που γνωρίζω, ή έστω αναγνωρίζω δειλά δειλά καθώς διαβάζω όλο και περισσότερα βιβλία, εκείνο που τέρπει και παράλληλα βασανίζει την ψυχή μου όσο όλα τα υπόλοιπα μαζί, είναι ο λεγόμενος μοντερνισμός των αρχών του περασμένου αιώνα, με κύριο εκφραστή τον Τζέημς Τζόυς. Σπουδαία τα οφέλη του μοντερνισμού στην παγκόσμια λογοτεχνία, δεν το αμφισβητούν αυτό παρά ελάχιστοι. Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει πολλούς και τρομάζει κάποιους άλλους, είναι η χρήση της γλώσσας.

Περιμένοντας το(ν) Χιόνη

Είχα καταλάβει ότι μου αρέσει. Πολύ. Είχα διαβάσει μια χούφτα ποιήματά του και είχα ξετρελαθεί. Πολύ. Είχα σοκαριστεί από την ανάγνωση του Εσωφάγου. Πολύ. Αλλά ποτέ δεν τον είχα πάει ως το ταμείο του βιβλιοπωλείου, πάντα κάτι με σταματούσε λίγο πριν. Λίγο. Και έτσι ξαφνικά, κάποιος διεκπεραίωσε για μένα όλα τα δύσκολα βήματα και μου ταχυδρόμησε “Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες” . Η καλή μου φίλη librarian το αγαπάει πολύ αυτό το βιβλίο και τι είναι η αγάπη αν δεν την μοιραστείς; Το συνόδεψε με μία παράκληση η οποία σιγά σιγά μετατρεπόταν σε απροκάλυτπη απειλή, ότι αν δεν καταφέρω να το αγαπήσω εξίσου αυτό το βιβλίο ή δεν μπορέσω να το εκτιμήσω όπως του αξίζει, καλό θα ήταν να το στείλω κάπου αλλού που θα έβρισκε πιο ζεστή αγκαλιά. Μου άρεσε απροσδόκητα πολύ αυτή η παράκληση-απειλή και έτσι στρώθηκα να το διαβάσω μέσα σε ένα απόγευμα σαν μελλοθάνατος που του τελειώνει ο χρόνος.

Λογοτεχνία βραδείας καύσεως

Διαβάζοντας τον Πύντσον αντιδράς όπως εκείνος που μαθαίνει ότι πάσχει από μία σπάνια ανίατη ασθένεια. Νιώθεις οργή, ανημπόρια να κατανοήσεις τι σου συνέβη, άγνοια για το πώς θα είναι η ζωή σου από κει και πέρα, έως ότου καταλήξεις να το αποδεχθείς και να προσπαθήσεις να το αντιμετωπίσεις με όσες δυνάμεις διαθέτεις.

DIE (BERN)HARD

Θα ξεκινήσω από το συμπέρασμα: αυτός ο συγγραφέας είναι πολύ σκληρός για να πεθάνει! Υπάρχουν συγγραφείς που μας είναι αγαπητοί για διάφορους λόγους, που κατά περιόδους τους αποκαλούμε αγαπημένους χωρίς να θέλουμε να εξηγήσουμε περισσότερα. Οι “αγαπημένοι” ενέχουν και μια υποψία τρυφερότητας, όμως εκείνοι που πραγματικά συνταράσσουν τον κόσμο μας πρέπει να είναι ολίγον οχληροί, μισητοί και προσβλητικοί. Πάντοτε, μου προκαλούσε θυμηδία η φράση “Αυτός ο συγγραφέας άλλαξε την ζωή μου!”, ίσως γιατί άκουγα τα ονόματα των συγγραφέων και κατ' επέκταση σχημάτιζα εντελώς προκατειλημμένος, μια εντύπωση για την ζωή (που μόλις είχε αλλάξει!) του αναγνώστη. Γενικά, θεωρούσα την φράση κάπως υπερβολική, να συμβάλει στην αλλαγή της ζωής μου, ναι, αλλά να αποτελέσει το σημείο καμπής, το μέγα γεγονός, αυτό με ενοχλούσε, ένιωθα κάπως χειραγωγημένος, θλιβερή μαριονέτα, καταλαβαίνετε!

Ο μηχανικός του χαμένου χρόνου

      Όσοι έχετε ένα σχετικό πάθος με το σκάκι, σίγουρα θα έχετε συναντήσει το όνομα του Μαρσέλ Ντυσάν ( Marcel Duchamp ), είτε σε φωτογραφίες όπου απεικονίζεται ο ίδιος να παίζει σκάκι είτε σε μερικές δημιουργίες του που έχουν ως θέμα το δημοφιλές αυτό παιχνίδι. Όσοι πάλι, έχετε πάθος με την λογοτεχνία, αν ανατρέξετε στο εξώφυλλο της «Σκακιστικής νουβέλας» από τις εκδόσεις Άγρα, θα ευτυχήσετε να κάνετε μια πρώτη γνωριμία μαζί του!

Ένας κουτσός αναγνώστης

Έσπασα τα πόδια μου. Μην ανησυχείτε, όχι τα κανονικά. Εκείνα μόνο, που οδηγούν τα αναγνωστικά μου βήματα. Και αυτό ενίοτε, αποδεικνύεται εξίσου οδυνηρό. Πριν λίγες μέρες σε μια κρίση μεγαλομανίας, ξεκίνησα τους "Αδελφούς Καραμαζόφ" – σαράντα σελίδες αργότερα τους παράτησα. Όχι, δεν με τρόμαξε το θέμα του, κάθε άλλο. Μου δημιούργησαν άγχος οι 1500 σελίδες που ακολουθούσαν τις πρώτες σαράντα. Όχι, φύγε μακριά, αφού το νιώθεις, δε σε πάνε τώρα τελευταία οι εκτενείς αναγνώσεις, ψάξε κάτι άλλο.

Greguerias

Η εξίσωση που προτείνει ο Ραμόν Γκόμεθ Ντε Λα Σέρνα είναι ευκολονόητη και ταυτόχρονα δυσεπίλυτη: Μεταφορά + Χιούμορ = Γκρεγκερία. Έτος ανακάλυψης το 1910. Ο Σέρνα κέρδισε το μερίδιο αθανασίας που του αναλογούσε και εμείς την χαρά της ανακάλυψης. Ιδού λοιπόν, Greguerias! Το κακό με το παιδί είναι όταν κλαίει για να κλαίει, που μοιάζει με το η τέχνη για την τέχνη. Ο σαλίγκαρος κάνει γιαπωνέζικο χτένισμα. Το πιο ανθρώπινο που έχει ο δρόμος είναι η στροφή.

Ένας Χαλεπάς σε καιρούς χαλεπούς

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς διέθετε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που αποδίδονται στους τραγικούς ήρωες της αρχαιότητας. Το πιο γνωστό και διαδεδομένο του έργο είναι η Κοιμωμένη , το επιτύμβιο άγαλμα στο τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Ά Νεκροταφείο Αθηνών, κυρίως γιατί αυτό το έργο σηματοδότησε την έναρξη του εγκλεισμού του στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας και στιγμάτισε τον ίδιο ως έναν τρελό και ανισόρροπο άνθρωπο.

Η ανάγνωση είναι χάσιμο χρόνου (Ε)

Όταν με ρωτούν πώς μου αρέσει να περνώ τις ελεύθερες ώρες μου, πάντοτε διακρίνω μια ανεπαίσθητη αλλά παρούσα επιτίμηση για τις επιλογές μου στα λόγια και τις εκφράσεις των συνομιλητών μου. Οι ελεύθερες ώρες είναι ένας ευφημισμός αφού συνεχώς είναι φυλακισμένες από την σφαιρική μεταλλική μπάλα μιας διόλου σφαιρικής κριτικής. Είτε μου αρέσει να διαβάζω είτε να μετρώ τους σκουρόχρωμους ρόζους του ξύλινου ταβανιού μου, αυτό είναι λίγο πολύ κατακριτέο. Ακόμα όμως και όταν βρω έναν που του αρέσει να περνά τις ελεύθερες ώρες του όπως εγώ, οι λεπτές αποχρώσεις και διαφοροποιήσεις των δραστηριοτήτων μας, μπορούν να προκαλέσουν μια κανιβαλική κριτική άνευ προηγουμένου, με δυο λόγια, να φάμε τις σάρκες μας.

Marabout Hero

Μετά το βαθυστόχαστο άρθρο της Κατερίνας Μαλακατέ , γεννήθηκαν στο μυαλό μου πολλά ερωτήματα. Γιατί έφτιαξα ετούτο το μπλογκ; Σίγουρα ήταν μια παρορμητική σκέψη που συνέπεσε χρονικά με την επέτειο θανάτου του Νίκου Καββαδία. Αν ο Καββαδίας είχε πεθάνει τρεις μήνες αργότερα, μάλλον δεν θα είχα το φτιάξει!

0 + ∞

Μαθηματικά σύμβολα ενός προβλήματος που ψάχνει τις πιθανές του λύσεις. Κάποτε οραματίστηκαν την μία και μοναδική του λύση, τώρα εξετάζουν και το ενδεχόμενο να είναι άλυτο. Από τον άκρατο καπιταλισμό της προηγούμενης ανάρτησης ας περάσουμε σε κάτι πιο “ανθρώπινο”. Όσο διάβαζα το βιβλίο του Άρθουρ Καίσλερ (Καίστλερ, στην έκδοση που έχω, προτίμησα όμως το πιο διαδεδομένο) δύο βιβλία τριγύριζαν συνεχώς στο μυαλό μου – “Το βιβλίο της Εξουσίας” του Κάφκα (εκείνο το θεσπέσιο πολύτομο έργο που περιλαμβάνει όλες τις εκφάνσεις και διακυμάνσεις της εξουσίας σε κεφάλαια με τίτλους όπως “Δίκη”, “Ο Πύργος”, “Μεταμόρφωση”, “Αμερική” κ.α. !!) και το “Κιβώτιο” του Άρη Αλεξάνδρου, την βαθιά πολιτική αλληγορία που καταδεικνύει πως κάποιος είναι ικανός να θυσιάσει την ζωή του για μια κούφια ιδεολογία.

Μαφφία

Νιώθω ότι πρέπει να υπερασπιστώ με κάποιον τρόπο την λογοτεχνική αξία των βιβλίων του Ρομπέρτο Σαβιάνο. Το βιβλίο του “Γόμμορα” ξεκινάει με την εξής εικόνα: Το κοντέινερ ταλαντευόταν καθώς ο γερανός το μετέφερε στο πλοίο. Λες κι επέπλεε στον αέρα, το σπρίντερ, ο μηχανισμός που γαντζώνει το κοντέινερ στο γερανό, δεν κατάφερνε να δαμάσει την κίνηση. Οι πρόχειρα κλεισμένες πόρτες άνοιξαν ξαφνικά και δεκάδες σώματα άρχισαν να πέφτουν σαν βροχή. Έμοιαζαν με κούκλες. Στο έδαφος όμως τα κεφάλια συντρίβονταν σαν να ήταν αληθινά κρανία. Και ήταν πράγματι κρανία. Απ' το κοντέινερ έβγαιναν άντρες και γυναίκες. Ακόμη και παιδιά. Νεκροί. Παγωμένοι, στοιβαγμένοι, ο ένας πάνω στον άλλο. Στη σειρά, στριμωγμένοι σαν τις σαρδέλες στο κουτί. Ήταν οι Κινέζοι που δεν πεθαίνουν ποτέ. Οι αθάνατοι που περνούν τα χαρτιά ο ένας στον άλλον.

Αβεσσαλώμ αναφώνησε, καθώς ψυχορραγούσε, Αβεσσαλώμ, ο Γέρος!

And the Nobel goes... και εδώ είναι το πρόβλημα, ότι το Νόμπελ τα τελευταία χρόνια πηγαίνει κατά διαόλου! Τώρα πια θεωρείται η υπέρτατη διάκριση στην λογοτεχνία, εξασφαλίζει χρήμα και δόξα στους τιμώμενους, δημιουργεί εκατομμύρια νέους αναγνώστες και συγγραφείς ανά τον κόσμο. Πώς έφθασε όμως το Νόμπελ Λογοτεχνίας να τιμηθεί με τόση αναγνώριση; Πιάνεις στα χέρια σου την λίστα με τα ονόματα των βραβευμένων συγγραφέων και προχωράς αβίαστα σε έναν αυθόρμητο διαχωρισμό: σε εκείνους (τους πολλούς) που τιμήθηκαν από το βραβείο και σε εκείνους (τους λίγους) που τίμησαν το βραβείο. Το Νόμπελ Λογοτεχνίας γιγαντώθηκε από τους λίγους και έφθασε να κάνει τώρα τον υπερφίαλο καμπόσο με τα πολλά λεφτά και τις οπορτουνιστικές διαθέσεις. Αυτή η αλλαγή ξεκίνησε, για μένα, το 1949 όταν κάποιος αναφώνησε με άγνοια κινδύνου... to Faulkner... και γνώρισε στις μελλοντικές γενιές τον Θεό της Λογοτεχνίας . Είναι βλασφημία να ισχυρίζεσαι ότι η Λογοτεχνία (μέσω μιας αμφιλεγόμενης επιτροπής) τί

Κανείς δεν θέλει να πεθάνει *

Έχω βαρεθεί να βλέπω εκλαϊκευτική φιλοσοφία στα βιβλιοπωλεία. Η φιλοσοφία (όπως και η λογοτεχνία) είναι κατά κανόνα δύσκολη πράξη και αναλόγως πρέπει να αποτιμάται και η προσπάθεια κατανόησης της. Μακάρι όλοι να καταλάβαιναν φιλοσοφία και λογοτεχνία και να την απολάμβαναν στο έπακρο. Αν όμως δεν μπορείς να βελτιώσεις την αξία των αναγνωστών, προσπάθησε τουλάχιστον να μην υποβαθμίζεις την αξία των συγγραφέων. Είναι άλλο πράγμα να μιλάει απλά ένας φιλόσοφος και άλλο να τον κάνεις να φαίνεται ότι μιλάει απλοϊκά. Καλλιεργείς την ψευδαίσθηση ότι ο καθένας μπορεί να καταλάβει Νίτσε ή ακόμα χειρότερα, να πει, αυτό είναι ο Νίτσε;, σιγά το πράγμα!

Pasticciaccio... bloom!

Το αγαπημένο μου φαγητό, διαχρονικά, είναι το παστίτσιο. Ο αγαπημένος μου συγγραφέας, εξίσου διαχρονικά, είναι ο Τζόυς. Πρωτοσυνάντησα τον Κάρλο Εμίλιο Γκάντα μέσα σ' ένα δοκίμιο του Ίταλο Καλβίνο όπου μεταξύ άλλων ανέφερε ότι θεωρείται από πολλούς (αδίκως ή δικαίως, λίγο μας ενδιαφέρει εδώ) ως ο Ιταλός Τζόυς. Όταν δε, παρατήρησα ότι ο πρωτότυπος τίτλος περιέχει τη λέξη pasticciaccio... μου άνοιξε η όρεξη για διάβασμα, τι να λέμε! Το βιβλίο είναι εξαντλητικά εξαντλημένο και εξαιρετικά δυσεύρετο, γι' αυτό δώστε βάση σε αυτά που ακολουθούν και εξαντλήστε την υπομονή σας στο κείμενό μου, χωρίς να ξεχνάτε όμως, ότι είμαι προνομιούχος μόνο σε ό,τι αφορά την κατοχή του πολύτιμου βιβλίου και όχι απαραίτητα στην κατανόηση του περιεχομένου.

Τρόχισε κείνα τα σπαθιά του λόγου που μ' αρέσουν

Αποτελεί τουλάχιστον ύβρη να μνημονεύεται ο μοναδικός γνήσιος καταραμένος ποιητής της Ελλάδας ως “ποιητής της θάλασσας”. Η ανάρτηση προβλέπεται ανηλεώς υποκειμενική και θα αντισταθεί σθεναρά από την αρχή, σε κάθε επιβολή αντικειμενικότητας, ξηγιόμαστε! Σαν να θεωρείς τον Μέλβιλ μυθιστοριογράφο της θάλασσας, επειδή έγραψε για φαλαινοθηρικά και πολεμικά πλοία! Αναλογίσου το έγκλημα που διαπράττεται!! Οι σύγχρονοι ποιητές και συγγραφείς του Καββαδία “τίμησαν” την μοντερνικότητα και μη συμβατικότητα της γραφής του με έναν τίτλο που φέρνει στο νου γλαροπούλια, ερωτικά ηλιοβασιλέματα και πλατσουρίσματα στα ρηχά. Θα έλεγες ότι πολλοί “καδράρισαν” δια παντός τον Καββαδία στην ποιητική συλλογή “Μαραμπού”, μια συλλογή που περιέχει όντως ποιήματα συμβατικής μορφής, εξωτικές ιστορίες ιστορημένες με γλαφυρό τρόπο από μακρινά ταξίδια και αφιλόξενους τόπους.